|
|
|
|
|
Trinitatis
Trinitatis
De leer van de Drie-eenheid wordt niet meer vaak behandeld in een preek of een gesprek over geloof. Deze leer zegt dat God tegelijk drie is en één. Eén God in drie personen – Vader, Zoon, en Heilige Geest. Geen drie goden, maar één God. In mijn opleiding moest ik er een opstel over kunnen schrijven. Dat was niet makkelijk. De leer van de Drie-eenheid is een paradox en heeft een ingewikkelde geschiedenis. Ze kwam pas tot haar volledige uitwerking in de tijd van kerkvader Athanasius, in de vierde eeuw. Ik herinner mij Athanasius’ standpunt: “Alles wat over de Vader gezegd kan worden, kan ook over de Zoon en de Heilige Geest worden gezegd, behalve dat de Zoon de Zoon is en niet de Vader of de Heilige Geest, dat de Heilige Geest niet de Vader is of de Zoon, en dat alleen de
Zoon geboren wordt en alleen de Heilige Geest uitgaat.” Bij de geboorte van de Zoon moeten we niet denken aan Kerst, want de Zoon is vanaf de eeuwigheid Zoon, en Zijn geboorte uit de Vader is eeuwig. Dit is dus een andere geboorte dan de geboorte in de stal van Bethlehem. De Zoon begon zijn leven niet 2000 jaar geleden, want dan zou de Zoon niet God kunnen worden genoemd, want God is eeuwig. De Zoon is God en bij het woord Zoon hoort een geboorte, dus moeten we spreken van de Eeuwig Geborene. Athanasius zegt het zo in zijn belijdenis “Quicumque vult” (“Wie gered wil worden moet dit geloven…”):
“Ongeschapen is de Vader,
ongeschapen de Zoon, ongeschapen de Heilige Geest.
Onmetelijk is de Vader, onmetelijk de Zoon,
onmetelijk de Heilige Geest.
Eeuwig is de Vader, eeuwig de Zoon,
eeuwig de Heilige Geest.
En toch zijn zij niet drie eeuwigen, maar één Eeuwige.”
Wie vindt dit ingewikkelde stukje theologie vandaag nog belangrijk? Weinig trouwe kerkgangers zullen hier iets van weten of belangstelling voor hebben, laat staan mensen buiten de kerk. Als je vandaag nog in God gelooft is dat al heel wat, en verder is het belangrijkste: je gedrag – liefde voor de medemens, en niet orthodoxe kennis van een complexe theologische leer. Ik zou dus vandaag niet direct een preek willen houden over de leer van de Drie-eenheid.
Maar toch valt het mij de laatste tijd op dat er misschien wel meer zit in die leer dan we zouden denken. Misschien moeten we het niet zomaar naar de prullenbak van niet meer relevante kennis gooien! Wat mij vooral opvalt is het getal drie. Dit getal schijnt een soort sleutelfunctie te hebben in de schepping. Bijvoorbeeld in de taal. Als we naar een speech luisteren, dan is het opvallend hoe vaak werkwoorden, zelfstandige naamwoorden, beelden, in tritsen voorkomen. De retorische term hiervoor is een tricolon. Een voorbeeld is wat Julius Cesar zei toen hij Engeland had veroverd: veni, vidi, vinci – ik kwam, ik zag, ik overwon. Of denk aan politieke leuzen: Liberté, Egalité, Fraternité – de uitroep van de Franse Revolutairen. Of denk aan de Bijbelse drie: Geloof, Hoop, Liefde. Vaak vandaag, als ik een politieke toespraak beluister, hoor ik tricolons – tritsen. “De boodschap van Kerstmis is een boodschap van hoop, vrede en naastenliefde,” zei de koning in zijn kersttoespraak. “This is your day. This is your celebration. And this, the United States of America, is your country,” zei Trump in zijn toespraak tot zijn aanhangers op de dag dat hij bevestigd werd. Vaak ook bestaat een goede toespraak of een preek uit drie speerpunten. Zondag 18 juni (overmorgen) gaat mijn preek over drie aspecten van het Avondmaal – het sacramentele, het symbolische en het ethische (deze drie noemt Professor Muis in zijn notitie De maaltijd van de Heer). Drie aspecten van één onderwerp. Het getal drie heeft blijkbaar iets vanzelfsprekends, iets van heelheid, iets dat past.
Misschien is het zo dat wij, zonder daar bewust van te zijn, in het getal drie iets herkennen van de Schepper in wiens beeld wij geschapen zijn. Misschien bevat die leer van de heilige Drie-eenheid dan toch een waarheid waar wij overal het patroon van terugvinden. Zou het kunnen dat er toch iets inzit, in die oude theologie – iets universeels, iets eeuwigs, iets, ik zoek een derde woord – iets goddelijks?
T. Wiersum
| | terug
|
| |
|
|
|
|
|
|
Kerkdienst
 21-04-2024
om
10.00 uur
Dienst met Steenderen in Wichmond
Kinderactiviteit: Mariko Heuvelink
meer details
Kerkdienst
28-04-2024
om
10.00 uur
Kinderactiviteit: Andrea Kasteleijn
meer details
|
|
|
koffieochtenden
1e en 3e dinsdag van de maand om 10.00 uur koffiedrinken in Withmundi (achter de kerk)
|
|
|
|
