|
|
|
|
Wie oren heeft, die hore!
Wie oren heeft, die hore!
Ich habe nichts gemacht, ich habe das Wort handeln lassen. Aldus Maarten Luther in zijn preek van maandag 10 maart anno 1522. Het is een rumoerige tijd in Wittenberg. De Hervorming die Luther met zijn 95 stellingen op 31 oktober 1517 in beweging heeft gezet is inmiddels haar eigen leven gaan leiden. Beelden worden uit de kerken gehaald en vernietigd. Men wil met dwang hervormingen doorvoeren. De mis mag niet meer in het Latijn als offer worden opgedragen. Het moet nu op zijn Protestants, in het Duits, en als een gedachtenis aan het ene offer van Christus van 1500 jaar terug. Luther zelf is sinds maanden niet meer in Wittenberg. Hij is in de ban gezet door de keizer en houdt zich schuil in Eisenach, op het slot de Wartburg. De keurvorst van Saksen, Frederik III (de Wijze), heeft hem daar in het geheim naartoe laten brengen. Hij woont daar vermomd als Junker Jorg. Hij is bezig met de vertaling van de Bijbel in het Duits. In 13 weken is hij klaar met het Nieuwe Testament. Nu nog het Oude (daar zou hij nog 12 jaar over doen). Maar hij blijft op de hoogte van wat er zich afspeelt in Wittenberg. En op zondag Invocabit 1522 (eerste zondag van de veertigdagentijd) kan hij het niet meer uithouden. Hij moet terug en de menigte in Wittenberg toespreken. Want Luther is geschrokken van het geweld dat zijn protestactie tot stand heeft gebracht. Hij is tegen beeldenstormen en dwangmaatregelen die de hervormingen in moeten voeren. De maatschappelijke orde moet gehandhaafd blijven, hierin is hij heel conservatief. Alleen het Woord mag het doen, niet wij, is zijn boodschap. Het Woord Gods kan de harten van de mensen veranderen, maar je mag niemand met menselijk geweld dwingen. “Predigen will ich’s, sagen will ich’s, schreiben will ich’s. Aber zwingen, mit Gewalt dringen will ich niemanden…” Luther slaagt erin de stad tot rust te brengen.
Dat de mens niet mag dwingen, maar dat het Woord krachtig genoeg is om alleen te handelen - dit is ook Luthers stellige overtuiging met betrekking tot de zondagse preek. Luther leert dat wanneer het Woord gepredikt wordt, God de harten van zijn uitverkorenen zal raken. Het is de taak van de predikant om het Woord te verkondigen - het Woord van redding door Christus alleen. Wanneer dat gebeurt, gaat de Heilige Geest van God te werk. Hij brengt dat Evangeliewoord tijdens de prediking, of de sacrament viering, in het hart van de aanwezigen?. En dan komt geloof tot stand. Of de luisteraar het wil of niet. Want wie zal Gods Wil en Woord kunnen weerstaan? Het eenvoudige Woord was krachtig genoeg hemel een aarde te scheppen, zegt Luther. Met het Woord kan God dus makkelijk een mens gelovig maken.
In dit opzicht staan Luther en zijn tijdgenoot Erasmus pal tegenover elkaar. Erasmus, de humanist uit Rotterdam, gelooft in de vrije wil van de mens. Kijk, zegt Erasmus tegen Luther, het staat in de bijbel, in de wet van Mozes:
“Ik roep vandaag hemel en aarde als getuigen op: u staat voor de keuze tussen leven en dood, tussen zegen en vloek. Kies voor het leven, voor uw eigen toekomst en die van uw nakomelingen, door de Heer uw God lief te hebben, hem te gehoorzamen en hem toegedaan te blijven.”
Aan de mens dus de vrije keus! Met zijn verstand is de mens in staat een goede keus te maken. Nee, Erasmus! zegt Luther. Je leest het verkeerd. Hier staat een imperatief: “Kies!” Het is een bevel - helemaal geen keus! God gebiedt! Geen ruimte om erover na te denken. Het gebeurt! Iedere preek is een goddelijk evenement waarin het lot van de mens wordt beslist. Wie oren heeft, die hore!
Wat moet de predikant doen anno 2017? Hoe moet hij preken? Moet hij het Woord gewoon verkondigen en het daarbij laten? Zo in de stijl van “Er staat geschreven, mensen: u bent zondaar en dit moet u doen om in de hemel te komen….” Of moet hij maar wat aanreiken, ter overweging? Met woorden als “Hier is een weg om te bewandelen, de boeddhistische, en daar ook een, de Calvinistische, - en nu is het aan u om te zien of u er wat mee kunt: het een of het ander of misschien een mengsel van allebei… “ Ik neig eerder naar discussie en overweging. Maar in juli heb ik meegedaan aan een Luthercursus in het Dominicanenklooster te Huissen - drie dagen met wel meer dan 40 andere predikanten, en daarna kon ik weer verkondigen, met overtuiging: het Woord! God is er - Hij richt zich tot U - Wie oren heeft die hore!
| | terug
|
| |
|
|
|
|
|
|
Kerkdienst
 21-04-2024
om
10.00 uur
Dienst met Steenderen in Wichmond
Kinderactiviteit: Mariko Heuvelink
meer details
Kerkdienst
28-04-2024
om
10.00 uur
Kinderactiviteit: Andrea Kasteleijn
meer details
|
|
|
koffieochtenden
1e en 3e dinsdag van de maand om 10.00 uur koffiedrinken in Withmundi (achter de kerk)
|
|
|
|
